De vijf-uur-markiezin
De bekende en bijzonder vruchtbare radioschrijver Dieter Kühn, noemt zijn Vijf-uur markiezin een stereofonisch puzzelspel. Een beruchte uitspraak van de Franse dichter Paul Valéry deed hem het thema aan de hand. Met een zin als "de markiezin ging om vijf uur uit" zou ik nooit een roman kunnen beginnen, zei Valéry.
En in zijn Manifest over her surrealisme borduurde André Breton op die uitspraak voort om de draak te steken met de onzinnige manier waarop talloze romanschrijvers hun verhaal inzetten. Vanaf de eerste bladzijde wordt de lezer geen enkel detail over het hoofdpersonage bespaard, schreef Breton. Als de markiezin om vijf uur het huis verlaat, weet de lezer al direct waar ze heen gaat en waarom.
Kühn gaat nu in zijn puzzelspel op een ondeugende wijze met die gedachte spelen. Hij begint uitgerekend met die zin, die bij Valéry nooit genade heeft gevonden. Hij bewijst dat je niet meteen het antwoord hoeft te krijgen op de vraag: waar zou ze nu wel heengaan?
Het gehele spel door goochelt hij met speculaties over het mogelijke antwoord, zodat zijn markiezin lang niet dat doorzichtige personage is, waar Breton het in zijn essay over heeft. Waarheen gaat Dieter Kühn's markiezin en waarom verlaat ze elke dag precies om vijf uur haar woning?
Ter illustratie een fragment.
De rolverdeling.
| Auteur: | Dieter Kühn |
| Vertaling: | Jeroen Brouwers |
| Regie: | Herman Niels |
| Geluidsregie: | Luc Vierendeels |
| Omroep: | BRT |
| Uitzending: | 30-12-1973 |
| Speelduur: | 50 minuten |
| Herhaald op: | 06-01-1974 09-04-1978 |
| Genre: | Absurdisme |