Hoorspelen.eu

Oponthoud in de metro

Een hoorspel in de reeks Universiteitsproject.

In haar steven zoveel mogelijk belangstelling voor het hoorspel te kweken en nieuwe schrijvers voor het medium te inspireren, heeft de TROS in samenwerking met het Instituut voor Theaterwetenschap van de Universiteit van Amsterdam een werkgroep over het hoorspel georganiseerd met een aantal studenten van het afgelopen jaar.

Na een kennismaking met het fenomeen zijn de studenten individueel of in groepjes onder begeleiding van de TROS zelf een hoorspel gaan schrijven of een verhaal gaan bewerken tot hoorspel. Uit dit project zijn vier hoorspelen geboren die vervolgens geheel volgens de normale omroepprocedure op de band zijn gezet.

Oponthoud in de metro

Esther haalt op het nippertje de metro, of de overige passagiers daar zo gelukkig mee zijn is de vraag. Naast het uitdelen van ballonnen kan zij het niet laten zich met de overige reizigers te bemoeien in positieve en negatieve zin.

Ter illustratie een fragment.

Auteurs:	Jurrie Kwant Ger Apeldoorn
Regie:	Marlies Cordia
Inspiciënt:	Léon du Bois
Omroep:	TROS
Uitzending:	05-02-1985
Speelduur:	14 minuten
Genre:	Absurdisme

Uit de krant

Het Parool, 5 februari 1985.

Door Paul Kortland.

Sfeer en mentaliteit van omroep bevalt me niet

In samenwerking met het Instituut voor Theaterwetenschap van de Universiteit van Amsterdam heeft de TROS een werkgroep over het hoorspel georganiseerd. Uit dit project zijn vier hoorspelen voortgekomen, drie zijn bewerkingen naar bestaande verhalen van de schrijvers Anna Blaman, Thomas Bernhard en de magisch-realist Belcampo. De studenten Ger Apeldoorn en Jurrie Kwant maakten het enige oorspronkelijke hoorspel van de vier: "Oponthoud in de metro". Vanavond te horen in het programma "Proeflokaal", Hilversum 2, 23.00 uur.

Ger Apeldoorn: "Ik ben gek op openbaar vervoer. Het gedragspatroon van mensen in publieke gelegenheden is enorm normgebonden, bijna stereotiep. Het afgezaagde voorbeeld van de blik op oneindig in de lift is nog altijd tekenend. Als iemand die ongeschreven wetten van wat normaal en fatsoenlijk is doorbreekt, ontstaat bij de overige mensen een soort plaatsvervangende schaamte. Het is al snel een gênante situatie."

"Ons hoorspel gaat over de vergissing die men kan maken door van zo iemand te denken dat hij gek is. Anderen zijn, hoewel ze zich op het oog normaal gedragen, nog veel gekker. Zoals die jongen (hij bestaat echt) die de hele dag met de metro tussen begin- en eindpunt meerijdt. De titel heeft dus niets met vertraging te maken. Hij heeft betrekking op die Metro-freak."

Jurrie Kwant: "Mijn samenwerking met Ger is pas ontstaan bij het begin van het hoorspel-project. Daarvoor waren we slechts studiegenoten en er zijn verder ook geen concrete plannen voor verdere samenwerking. We hebben daarvoor te verschillende ambities. Ik heb even aan de omroep geroken en het is niet de sfeer en mentaliteit waar ik me in thuis voel: likken, gekonkel, zeuren, bidden en smeken, lobbyen en alleen omdat er op de wegens bezuinigingen wankele stoelen wat middelbare figuren zitten die toch nog minstens tien jaar mee moeten. Bekijk het maar. Het is het mij allemaal niet waard om energie in een gevecht met dat omroep-establishment te stoppen. Ik kan mij ei ook wel in andere dingen kwijt."

Ger Apeldoorn (25) is vijf jaar jonger dan Jurrie en barst van de ambitie en energie om iets te bereiken in omroepland: "Met drie anderen zit ik in het werkcollectief Bot. We maken scenario's voor radio, sketches op video. Ik heb weer veel geleerd bij het maken van "Oponthoud in de metro". Het is naar mijn smaak hier en daar iets te snel geacteerd. Dat kwam doordat ik niet genoeg regieaanwijzingen had gegeven. Volgende keer kan ik daar rekening mee houden."

"Het is een prachtig initiatief van de TROS, dit hoorspelproject. Het wordt hoog tijd dat het hoorspel in Nederland weer echte levenskansen krijgt. In de Verenigde Staten van Amerika huur je cassettes met daarop hoorspelen. De BBC heeft een speciale afdeling die inzendingen beoordeelt. In Duitsland is het hoorspel een erkende kunstvorm. In Nederland moet de TROS alleen al dit jaar een ton bezuinigen op het hoorspel. De omroepen zouden veel meer moeten gaan poolen (samenwerken), dan alleen kunnen de financiële obstakels omzeild worden."

Jullie waren als kind waarschijnlijk al enthousiaste hoorspelluisteraars. Hébben jullie daarom meegedaan? Jurrie Kwant: "Nee, absoluut niet Ik heb vroeger helemaal niet veel naar hoorspelen geluisterd. Buiten onze studie voelen we ons vooral schrijvers. Ik heb juist weer eens besloten toch af te studeren. Ik heb zoveel andere dingen te doen, dat ik inmiddels wel al negendejaars ben."

"Wat mij bij het schrijven in het bijzonder boeit zijn de dialogen. Ik heb zowel succes als teleurstellingen gekend. Een roman waarmee ik meedong naar de Eenhoorn-prijs (nu de Geertjan Lubberhuizenprijs) kreeg ik al binnen een week terug. Voor mijn toneelstuk: "Lang zal die leven" kreeg ik echter een eervolle vermelding voor de Visser Neerlandiaprijs. Deze maand komt het eerste nummer van "De Held" uit, een nieuw mede door mij uitgegeven tweemaandelijks literair tijdschrift."

Ger Apeldoorn is het met Jurrie Kwant eens dat Hilversum geregeerd wordt door de arrogantie van de macht. "Als iemand van een omroep zegt: "ik bel je volgende week woensdag terug", dan gebeurt dat dus echt nooit. Bij de VPRO weten ze er helemaal weg mee. We hadden na veel geharrewar 3,5 minuut film gemaakt voor het programma "De Jonge Helden". Alles was beoordeeld en goed bevonden. Als je dan 's avonds gespannen zit te wachten, blijkt het om vage redenen op het laatste moment weer geschrapt te zijn. Ja, zonder ons eerst in te lichten. Toch blijf ik net zo lang tegen de deur schoppen tot hij voor mij opengaat."